Pazı Nedir? Pazı Yaprağının Bilinen 12 Faydası

Sofralarımızda pazı sarması olarak yerini olan şifalı bitkilerden pazının faydalarına baktığımızda lezzeti kadar faydası da olduğunu görüyoruz. Diğer isimleri; İsviçre pazısı, yengeç pancarı, mangold pazı, sürekli ıspanak, gümüş pancar ve ıspanak pancarıdır.

Yıllardır mutfaklarda kullanılan bitki sofralarımızda en çok pazı sarması olarak yerini alır. Taze, yumuşak pazılar salatalarda çiğ olarak yenebilir; olgun yapraklar ve sert saplar ise pişirilir veya sotelenir. Derin renkli yeşil yapraklara, çok renkli saplara, kırmızı, mor ve sarı renkleri arasında değişen damarlara sahiptir. Bu şifalı bitki çeşitli topraklarda yetiştirilebilir ve minimum ışık ve su gerektirir.

İçeriğindeki vitamin ve mineraller birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Göz sağlığını geliştirmek için hayati önem taşıyan beta-karoten, lutein ve zeaksantin gibi bir dizi antioksidan içerir. Ek olarak anti-inflamatuar özelliklerini oluşturan flavonoidler ve betalainler içerir. Saymakla bitmeyen pazının faydalarına gelin yazımızın devamında birlikte göz atalım.

Pazının Besin Değeri Nedir?

Pazı bitkisinde vücudumuz için faydalı olan birçok mineral ve vitamin bulunur. 100 gram için besin değeri tablosu aşağıdaki gibidir:

Pazının besin değerlerinden sonra faydalarına bakalım. Vücudumuzda ne işe yaradığı ve ne gibi faydaları olduğuna değinelim.

Pazı Yaprağı Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

İçerdiği birçok farklı mineral, vitamin ve faydalı besin grubunu göz önünde bulundurduğumuzda doğanın bize sunduğu şifalardan biridir. Vücudumuz için oldukça faydalı olan pazı bitkisini gerek yemek şeklinde gerek salatalarda çiğ şekilde mutlaka tüketmeliyiz.

Güçlü Anti-Oksidan Özellikler

Pazı, vücuttaki serbest radikallerle savaşan ve yaşlanma sürecini yavaşlatan antioksidanlarda yüksektir. Aslında içerisinde 13 tip polifenol antioksidan, 19 tip betaksantin antioksidan ve 9 tip betasiyanin bulunur.

Anemiyi Doğal Olarak Tedavi Eder

Her 100 gr pazı porsiyonu, önerilen günlük demir alımının %10’unu sağlar. Pazı gibi demir açısından zengin gıdaların günlük alımı, kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırır. Sonuç olarak bu sebzenin düzenli tüketimi, anemiyi önlemenin veya tedavi etmenin kesin bir yoludur.

Kemik Gelişimini Destekler

Pazı, güçlü bir iskelet yapısının korunmasında temel besinler olan mükemmel bir kalsiyum ve K vitamini kaynağıdır. Vücudun kalsiyum depolarının yaklaşık yüzde 99’u, mineral yoğunluğunu, gücünü korumak ve kırılmaları önlemek için gerekli olan kemiklerde toplanır.

K vitamini, kemik oluşumuna yardımcı başlıca kollajen olmayan protein olan osteokalsini tetiklediği için kırık oranlarını azaltmada önemlidir. Kalsiyum ve K vitamini birlikte kemiklerin genel gelişimini destekler.

Kardiyovasküler Hastalıkları Önler

Kan dolaşımını, kan damarı sağlığını ve kalp atışı düzenlemesini desteklemek için gerekli olan eser mineralleri içerdiğinden kalbe çeşitli şekillerde fayda sağlayan bir dizi antioksidan vardır. Yüksek kolesterol seviyelerini, yüksek tansiyonu ve kalp krizi veya felç riskini (C-reaktif protein gibi) ağırlaştırabilecek inflamatuar faktörlerin seviyelerini düşürme yeteneğine sahiptir.

Ayrıca kalsiyum, bakır, demir, magnezyum ve potasyum içerir. Bu mineraller kırmızı kan oluşumuna, kan damarı genişlemesine yardımcı olur ve kan basıncı seviyelerini düzenler.

Sindirim Sistemini Destekler

Sindirim sistemindeki iltihabı azaltarak ve düzenli bağırsak hareketlerini teşvik ederek sindirim sistemine fayda sağlar. Bu nedenle, toksinleri vücuttan etkili bir şekilde ortadan kaldırır.

Bir fincan pişmiş pazı, günlük lif ihtiyacınızın %24’ünü oluşturan 4 gram diyet lifi içerir. Pazıya rengini veren betalainler, bağırsakta doğal antioksidan ve anti-inflamatuar fonksiyonları teşvik eder.

Bilişsel Gelişimi Artırır

Araştırmalar pazı gibi yüksek betalain seviyelerine sahip sebzelerin günlük alımının, nörodejeneratif hastalıklar dahil olmak üzere oksidatif stresle ilişkili bozukluklardan önemli ölçüde koruma sağladığını gösterir.

Pazı cömert betalainler ve serbest radikallerle savaşan ve beyin hücrelerini DNA mutasyonundan ve aşırı oksidatif hasardan koruyan bir dizi antioksidan içerir. Böylece Alzheimer ve Parkinson hastalığı riskini azaltır. İçerisindeki potasyum ve K vitamini bilişsel yeteneklerin korunması için gereklidir.

Saç, Cilt ve Tırnakları Korur

Sağlıklı saçlarla doğrudan ilişkilendirilen organik bir bileşik olan biotin içerir. Biotin saç köklerini uyarır, saç dökülmesini önler ve saça parlaklık verir. Aynı şekilde içerdiği biotin, cildi mantar enfeksiyonları, akne, kuruluk ve kızarıklıklardan korur. Ayrıca tırnakları güçlendirir ve birçok tırnak bozukluğunun ortaya çıktığı tırnak yatağına kan akışını iyileştirir.

Kas Fonksiyonunu İyileştirir

Kas sağlığı için gerekli olan önemli miktarda mineral içerir. Yüz gram pişmiş pazı, günlük önerilen magnezyum miktarının %20’sini içerir; böylece dolaşımı iyileştirir ve kas kramplarını azaltır.

Yeterli magnezyum alımı, depresyon, kısırlık ve uykusuzluk gibi magnezyum eksikliği ile ilişkili semptomların yanı sıra nöro-kas fonksiyon bozukluğunu önler.

Makula Dejenerasyonunu Önler ve Genel Göz Sağlığını İyileştirir

Görme yeteneğini artıran ve görme ile ilgili durumların riskini azaltan iki karotenoid olan lutein ve zeaksantin açısından zengindir.

Lutein ve zeaksantin; retinayı ve korneayı katarakt, glokom ve maküler dejenerasyon gibi yaşa bağlı bozukluklardan korur. Bu karotenoidler göze giren mavi ışığın neden olduğu hasarı emer ve retinada bozulmalara neden olmasını engeller.

Pazının besleyici betalainleri de sinir sisteminizin sağlığını korur. Bu, gözler ve beyin arasındaki iletişim için sinir sinyallerini teşvik etmeyi ve optik sinir sağlığını korumayı içerir.

Diyabetin Yönetilmesine ve Önlenmesine Yardımcı Olur

Vücuttaki kan şekeri seviyelerini düzenleme yeteneği nedeniyle değerli bir sebzedir. Bağırsaklarda alfa-glukozidaz aktivitesini inhibe eden flavonoidler içerir. Bu uzatılmış sindirim süresi ve uzun süreli karbonhidrat sindirimi yoluyla glikoz emilim oranını azaltır. Böylece şeker hastaları için çok tehlikeli olan şeker sıçramalarını önler.

Ek olarak insülin üretiminden sorumlu olan ve şeker hastalarında sıklıkla hasar gören pankreas beta hücrelerinin daha hızlı yenilenmesini destekler. Yapraklarında bulunan siringik asit normal kan şekeri seviyelerini korumakla bilinir.

Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur

Pazı gibi yapraklı yeşil sebzeler, geniş bir kanserle savaşan antioksidanlar yelpazesi içerir. Antioksidan bakımından zengin sebzelerden biridir. Son araştırmalar pazı özütünün, kanser hücresi çoğalmasını engellediğini ve bağ dokularını oluşturan önemli hücreler olan fibroblastları stabilize ettiğini gösteriyor.

İçeriğinde bulunan antioksidanlar ayrıca meme, kolon, endometriyal, akciğer ve prostat tümörlerinden kanser hücrelerini inhibe etme yeteneği ile bağlantılıdır.

Kansızlığa İyi Gelir

İçerdiği yüksek besin değerleri sayesinde vücuttaki kırmızı kan üretimini artırdığı bilinmektedir. Bu nedenle kansızlık problemi olanlara iyi gelir.

Pazı Nasıl Tüketilmeli?

Ülkemizde özellikle Karadeniz bölgesinde pazı bitkisiyle yapılan birçok yemek vardır. Peki pazıyla hangi yemekler yapılır? En yaygın hali olan sarmasının yanı sıra pazı kavurması, pazı çorbası, böreği ve zeytinyağlı pazı yemeği Karadeniz sofralarının lezzetli yemeklerindendir. Yemekler dışında salatalarda da taze şekilde kullanılarak tüketilebilir.

Pazı mı Ispanak mı?

Ispanağa benzer yapısıyla bilinen bu bitki sağlıklı ve besleyici sebzelerdendir. Ispanağa ne kadar benzese de tadı ve kullanımıyla farklıdır. Ispanağa göre daha büyük ve daha yeşil yapraklıdır. Sap kısmı biraz acı, yapraklarıyla tatlı ve yumuşaktır. Yaprakları ve sapları genelde ayrılarak kullanılır. Ispanak gibi bütün halde kullanılmaz. İkisi de vitamin bakımından oldukça zengin ve faydalıdır. Sağlıklı beslenme düzeninde ikisi de önerilir.

Pazı Tansiyonu Yükseltir mi?

İçeriğinde yüksek potasyum ve magnezyum bulunduğu için fazla tüketmek tansiyonu olumsuz etkileyebilir. İçeriğindeki potasyum, vücuttaki sıvı dengesini düzenleyerek kan basıncını kontrol eder ancak bazı durumlarda fazla tüketmemek gerekir. Tansiyon hastaları, böbrek hastaları ve ileri yaştaki bireyler sınırlı şekilde tüketmeli, aşırıdan kaçınmalıdır. Dengeli şekilde tüketildiğinde kan basıncı üzerinde olumlu etki eder.

Pazı Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Faydalarında anlattığımız gibi içerisindeki besin değerlerinin vücuda birçok olumlu etkisi vardır. Göz sağlığı, kemik sağlığı, bağışıklık sistemi ve kan şekeri üzerinde olumlu etkileri görülür. Lifli yapısı sayesinde sindirimi düzenler ve kabızlık sorunlarına da iyi gelir. Hazımsızlık gibi problemleriniz varsa bu sağlıklı bitkiyi tüketebilirsiniz.

Lezzetli pazı sarmasını denemek istiyorsanız tarifine göz atabilirsiniz;

Doğanın şifalarından bir diğer bitki; Kakule Nedir? 15 Madde ile Sağlığa Faydaları Nelerdir?